Το «αντάρτικο» μετεξελίχθηκε σε μόρφωμα

Τα blogs από ρομαντικά οχήματα ενημέρωσης από τα «κάτω», ενσωματώθηκαν σε παραδοσιακά media και έγιναν mainstream

Του Ματθαιου Τσιμιτακη
Την αρχή έκανε ο γνωστός blogger Jason Calacanis και ιδρυτής της πετυχημένης εταιρείας Weblogs, όταν το καλοκαίρι δήλωσε πως παραιτείται από το blogging. «Εχει χάσει πια το νόημά του. Το άγχος να μείνεις στη λίστα με τα δημοφιλέστερα μπλογκ το αποστεώνει από τα πρώτα του νοήματα. Και έπειτα το χρωστάω στην οικογένειά μου» ήταν η δικαιολογία του. Στις αρχές του μήνα ο Economist υπερθεμάτισε υποστηρίζοντας πως τα blogs από ρομαντικά δημόσια ημερολόγια καταγραφής και σχολιασμού της πραγματικότητας, οχήματα ενδυνάμωσης της λαϊκής συμμετοχής στα δημόσια πράγματα και ενημέρωσης από τα «κάτω», ενσωματώθηκαν σε παραδοσιακά Μέσα Ενημέρωσης εταιρείες που στοχεύουν στο κέρδος και πολιτικά κόμματα και έγιναν mainstream. Οι bloggers σε πολλές περιπτώσεις πλέον στο εξωτερικό συνιστούν μια αγορά δίπλα στην παραδοσιακή αγορά των ΜΜΕ. Παρακολουθούμε τον επιθανάτιο ρόγχο των blogs όπως έγραψε πρόσφατα ο γνωστός Ελληνας blogger, Μανώλης Ανδριωτάκης, ή την εξέλιξη του φαινομένου όπως αντέτεινε ένας έτερος blogger, ο Νίκος Αναγνώστου;
Σταδιακή υποχώρηση
«Θεωρώ ότι όντως βιώνουμε μια σταδιακή υποχώρηση του φαινομένου. Μπορεί να συνεχίζει να αυξάνεται ο αριθμός των ιστολογίων, αλλά δεν βλέπουμε ποιοτικές διαφοροποιήσεις που θα δικαιολογούσαν μεγάλη αισιοδοξία», γράφει ο Μανώλης Ανδριωτάκης. «Εν πολλοίς, τα μπλογκ άκμασαν χωρίς να αλλάξουν πολλά πράγματα στο τοπίο των Μέσων ή της κοινωνίας γενικότερα. Αν βλέπουμε να διογκώνεται κάτι με συνέπεια, είναι τους ίδιους τους μπλόγκερ να δρουν υπό καθεστώς πίεσης. Προκειμένου να συντηρούν μεγάλες επισκεψιμότητες, αναγκάζονται να προκαλούν, να βάζουν τίτλους «πιασάρικους», να γίνονται τελάληδες του εμπορεύματός τους, να κινούνται διαρκώς σε τεντωμένο σχοινί, να προσπαθούν εναγωνίως να έλξουν το ενδιαφέρον» συμπληρώνει ο ίδιος.
«Ενώ τα social media παγκοσμίως έπαιξαν το ρόλο ενός «αντάρτικου» απέναντι στην κατευθυνόμενη από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα ενημέρωση που πρόσφεραν τα παραδοσιακά media, πράγμα που, κάπως ρομαντικά, συνέβη αρχικά κι εδώ, σταδιακά, τα πιο πετυχημένα μετεξελίχθηκαν σε μορφώματα που έχουν αρκετές ομοιότητες με τα παραδοσιακά media» επισημαίνει σχετικά σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ιστότοπο της εταιρείας KnowHow ο Νίκος Αναγνώστου. «Αποτέλεσμα; Ηδη να έχει ξεκινήσει έξω η συζήτηση για το μέλλον τους και την αξία τους, με πολλές υπερβολές μεν αλλά και με αρκετές σωστές κριτικές θεωρήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε μια διόρθωση». Η αιτία αυτής της υποχώρησης βρίσκεται στην ανάδυση νέων μορφών επικοινωνίας στο Διαδίκτυο όπως το facebook, το twitter, το friendfeed κ.ά. να στερούν από τα blogs αρκετό από το ενδιαφέρον του κόσμου.
Σε μια έρευνα που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα το περιοδικό monthly review σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών VPRC καταγράφονται πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία γύρω από την κουλτούρα των Ελλήνων bloggers, τα οποία δείχνουν μια παρέκκλιση της ελληνικής κατάστασης σε σχέση με τα τεκταινόμενα διεθνώς. Σύμφωνα με αυτήν οι Ελληνες bloggers συνιστούν μια νέα κοινωνική ομάδα με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Νέοι, άνδρες, μορφωμένοι στην πλειοψηφία τους οι Ελληνες bloggers ενδιαφέρονται σφόδρα για την πολιτική (76%), ασχολούνται έντονα με τα Μέσα Ενημέρωσης (91%) αλλά σχεδόν καθόλου με την τηλεόραση και πιστεύουν σε σημαντικό βαθμό ότι μπορούν με τη δραστηριότητά τους να αλλάξουν την κατάσταση της χώρας μας (44%). Στη μεγάλη τους πλειοψηφία έχουν κεντροαριστερές απόψεις (38%) ή καλύτερα «αντινεοφιλελεύθερες» και τηρούν τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, όταν γράφουν σε συντριπτικό βαθμό (94%).Μια σημαντική μερίδα τους βλέπει το μέλλον του μπλόγκινγκ στη δυνατότητα πρόκλησης και συντονισμού μαζικών κινητοποιήσεων (34%) και πιστεύει ότι αυτά θα παίξουν εφεξής ρόλο στην αντικειμενική ενημέρωση (24%).
Η έρευνα η οποία αμφισβητήθηκε ως προς τη μεθοδολογία της από τα ίδια τα μπλογκ, εμφανίζει ωστόσο μια πραγματική τάση, η οποία συναντάει μια παράλληλη εξέλιξη που συντελείται διεθνώς και η οποία δεν τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας αυτές τις μέρες και δεν είναι άλλη από την συνεχή έρευνα για περισσότερη ενδυνάμωση του λόγου των πολιτών στο δημόσιο χώρο του Διαδικτύου. Αποδείξεις γι’ αυτό παρέχουν τόσο η εκλογική καμπάνια του Μπαράκ Ομπάμα, η οποία εν πολλοίς στηρίχθηκε στα κοινωνικά μέσα του Διαδικτύου και τη συμμετοχή των πολιτών, όσο και η διαρκής διάθεση των bloggers για κοινωνικοπολιτική συμμετοχή τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα.
Βλέποντας την τάση αυτή οι κολοσσοί του Διαδικτύου (Microsoft, Facebook, Google, Youtube κ.ά. καλούν από τις τρεις ώς τις 5 Δεκεμβρίου μια συνάντηση με γνωστά διεθνή κινήματα όπως η οργάνωση Save Darfour προκειμένου να βρουν τεχνολογικούς τρόπους ενδυνάμωσης της δράσης τους και εμπλοκής των χρηστών του Διαδικτύου στο έργο τους. Η διοργάνωση αυτή (την οποία εύλογα θα χαρακτήριζαν ύποπτη οι προοδευτικοί Ελληνες bloggers, αφού περιλαμβάνει και οργανώσεις ενάντια σε κινήματα όπως το FARC της Κολομβίας) είναι η απάντηση των εταιρειών σε αυτό που οι επιστήμονες καταγράφουν ως η πολιτική της μελαγχολίας στο Διαδίκτυο.
Παθητικότητα και συμμετοχή
«Στο εξωτερικό η μεγάλη συζήτηση είναι πως η πολιτική γύρω από τα μπλογκ είναι αυτή της μελαγχολίας. Εννοούν την πολιτική παθητικότητα, αφού οι χρήστες τους κινούνται στη virtual reality και μεταξύ τους. Ενδιαφέρονται για την πολιτική παρέμβαση αλλά όχι με τους παραδοσιακούς πολιτικούς όρους» εξηγεί ο διευθυντής του Monthly Review, Βαγγέλης Χωραφάς.
Πώς σπάει αυτό; Ισως με πρωτοβουλίες σαν την προαναφερθείσα. «Το σημαντικό είναι ότι σταδιακά τα social media ωθούν τον κόσμο σε συμμετοχή. Το είδαμε πέρυσι στις κινητοποιήσεις για τις πυρκαγιές, αλλά κυρίως, το βλέπουμε σε μικρότερες κλίμακες συνέχεια. Εχουμε λοιπόν μια αφύπνιση του ενδιαφέροντος για τα κοινά μέσα από τα social media, και μια νέα κοινωνικότητα» γράφει ο Νίκος Αναγνώστου. «Σας μιλάω εκ πείρας: η απόφαση να συναντήσεις για καφέ κάποιους δικτυακούς, έως τότε, φίλους είναι ένα πρώτο βήμα για μεγαλύτερη συμμετοχικότητα. Για μένα επιτυχία της μπλογκόσφαιρας είναι ακριβώς αυτό: όχι να γεννήσει μερικούς νέους bloggers ροκ σταρ, αλλά να προσελκύσει όλο τον κόσμο. Να έχει ο καθένας το blog του όπως έχει το τηλέφωνό του, και μέσα απ’ αυτό να μιλάει, να λέει τη γνώμη του, να μοιράζεται και να επικοινωνεί» συνεχίζει ο ίδιος. Τι καταγράφει λοιπόν η μελαγχολία των ημερών για την υποχώρηση του blogging; Ισως την απογοήτευση των λεγόμενων A list bloggers (των πιο δημοφιλών) που αναγκάστηκαν να προστατεύσουν τη φήμη τους περισσότερο από την ουσία της δραστηριότητάς τους την οποία μετέτρεψαν σε προσοδοφόρα με όρους οικονομικούς ή όρους φήμης. Το θέμα δεν ήταν ποτέ στο blogging αυτό καθ’ αυτό αλλά στη γνήσια έκφραση των πολιτών. Των νέων ατομικοτήτων και συλλογικοτήτων που γεννάει το Διαδίκτυο. Κι αυτό έχει πολύ δρόμο ακόμα.

Αναδημοσίευση από την Καθημερινή

Σχόλιο δικό μου: Μήπως τα παραλέει; Μήπως δεν είναι έτσι; Ή εμείς συμπεριφερόμαστε σαν τις γεροντοκόρες ,που όψιμα ανακάλυψαν το σεξ, και δεν θέλουν να σηκωθούν από το κρεββάτι; Σε κάθε περίπτωση είναι μια έκφραση των social media, και σαν τέτοιο επανέφερε τη γραφή στο προσκήνιο. Αυτό πρέπει να του το καταλογίσουμε στα θετικά. Όσον αφορά το άγχος της αναγνωσιμότητας υπαρκτό, αλλά δεν πεθαίνουμε κιόλας γι'αυτό. Στο φινάλε όποιος γράφει θέλει και να τον διαβάζουν. Αλλιώς δεν γράφει. Και αυτό υπήρχε πάντοτε από την εποχή των σπηλαίων, από την εποχή των βραχογραφιών. Άρα, θα πρέπει να μεμφόμαστε τους κάθε λογής πενοκράτες, γιατί επιδιώκουν αναγνωσιμότητα; Μην ψαρώνετε και μην κολλάτε, αδέρφια...